Rheoli plâu

• Cadwch unrhyw fwyd yn ddiogel - dylech storio bwyd mewn blychau wedi eu selio er mwyn rhwystro cnofilod rhag cael mynediad iddynt, a cheisio lleihau unrhyw arogleuon allai eu denu. Yn ogystal, sicrhewch fod gan unrhyw finiau y tu allan gaeadau sy'n cau'n dynn a bod y lleiafswm posib o wastraff bwyd yn cael ei daflu a biniau compostio yn cael eu cau'n dynn. Gall cnofilod gael mynediad yn hawdd i fwyd sy'n cael ei roi mewn bagiau gwastraff.
  
  
• Seliwch unrhyw dyllau sy'n fwy na chwarter modfedd, sef lled beiro, gan y gall cnowyr gnoi trwy bob math o ddeunyddiau'n gyflym er mwyn creu agoriadau mwy. Gellir llenwi unrhyw ofod o amgylch peipiau yn hawdd gan ddefnyddio sgwriwr sosbenni. Gosodwch sgwriwr yn y twll a sicrhewch ei fod wedi ei ddiogelu, ac yna gall y tu allan gael ei lenwi gyda sment neu lanwad. PEIDIWCH â defnyddio ewyn ymledol gan y gall llygod mawr / llygod gnoi drwy hwn yn hawdd. Os yw'r gofod yn fwy na'r sgwriwr, gall unrhyw rwyll wifrog fod yn effeithiol. Os oes gofod ar waelod drws, gall gosod stribedi brws ar y gwaelod fod yn ddigon i rwystro'r cnofilod.
  
  
• Mae glanweithdra yn hynod bwysig - glanhewch o dan ffwrn, oergell a chwpwrdd yn rheolaidd, yn ogystal â mannau eraill sy'n anodd cael atynt.
  
  
• Gwiriwch eich draeniau yn rheolaidd - gall cnowyr gael mynediad i adeiladau drwy draeniau wedi'u difrodi, felly gwnewch yn siŵr bod y rhain yn cael eu cynnal a'u cadw. 

Os oes llygod mawr wedi cael eu gweld y tu allan i'r lle byw (atig, wal ddwbl, garej a gerddi) yna ceisiwch roi'r mesurau ataliol yma ar waith cyn defnyddio trapiau a gwenwyn os gwelwch yn dda.

• Gwaredwch unrhyw ffynonellau bwyd allanol - peidiwch â bwydo unrhyw anifeiliaid y tu allan megis adar, cathod crwydr neu wiwerod. Sicrhewch fod unrhyw faw anifeiliaid o anifeiliaid anwes yn cael eu glanhau gan y gall y rhain hefyd fwydo llygod mawr.
  
  

• Tynnwch unrhywbeth sy'n cynnig lloches i lygod mawr - sicrhewch nad oes unrhyw laswellt neu blanhigion wedi tyfu'n wyllt. Gwaredwch unrhywbeth lle gallent guddio ynddo megis hen ddodrefn, deunydd adeiladu neu bren wedi ei osod yn erbyn wal. Mae hyn yn golygu na all llygod mawr gysgodi ynddynt.
  
  

• Amddiffynnwch unrhywbeth sy'n storio gwastraff bwyd - sicrhewch fod pob daliwr gwastraff bwyd wedi ei selio a'i gadw o'r ffordd na all unrhyw anifail gael mynediad iddo. Gall cnofilod gael mynediad yn hawdd i fwyd drwy finiau gwastraff sy'n cael eu gadael y tu allan.
  
  
• Mae'n rhaid iddi fod yn broblem barhausyn hytrach na dim ond gweld un llygoden fawr wrth fynd heibio nad oes neb yn ei gweld eto. Os na all llygoden fawr ddod o hyd i fwyd na chysgod, does ganddi ddim rheswm i ddychwelyd i ardd.
  
  
• Os ydych yn defnyddio eich trapiau neu abwyd eich hun - fel sy'n cael ei nodi ar label y gwenwyn llygod mawr, cyfrifoldeb y sawl sy'n gosod yr abwyd yw ei wirio a chasglu unrhyw gyrff marw. Peidiwch â gosod trap y tu allan heb ei amddiffyn rhag anifeiliaid anwes, draenogod ac ati. Mae cnau menyn yn rhywbeth sy'n denu'n dda o'i ddefnyddio ar drap, gan fod ganddo arogl cryf ac mae'r rhan fwyaf o gnofilod yn ei hoffi. Gall unrhyw anifail sy'n cael ei ddal gael ei roi gyda'r gwastraff cyffredinol er mwyn ei waredu. Ni fydd ein rheolwr pla yn mynd allan i wirio eich abwyd chi, nac i godi cyrff cnofilod sydd wedi marw o ganlyniad i'ch gwenwyn llygod mawr ch

• Edrych yn fanwl ar anifeiliaid anwes a’u golchi - Edrychwch yn fanwl ac yn rheolaidd ar eich anifeiliaid anwes am chwain gan ddefnyddio crib chwain, a’u golchi’n rheolaidd. Bydd hyn o help i chi ganfod problem bosib yn gynnar ac atal chwain rhag setlo mewn carpedi a gwelyau.
  
  
• Golchi dillad gwely yn aml - Golchwch ddillad gwely eich anifeiliaid anwes yn wythnosol, ar dymheredd uwch na 50 gradd yn ddelfrydol i ladd unrhyw chwain segur ac wyau.
  
  
• Defnyddio sugnydd llwch ar loriau - Ewch ati i ddefnyddio sugnydd llwch yn rheolaidd ar loriau a dodrefn. Gwnewch yn siŵr eich bod yn gorchuddio mannau anodd eu cyrraedd gan fod chwain yn hoffi cuddio mewn craciau mewn estyll llawr a chilfachau.
  
  
• Ysgwyd matiau a dillad gwely - Cofiwch ysgwyd neu guro matiau neu ddillad gwely anifeiliaid anwes yn yr awyr agored fel bod unrhyw chwain ac wyau yn syrthio oddi arnynt.
  
  
• Ystyriwch leoliadau’r gwelyau - Ystyriwch osod gwelyau anifeiliaid anwes mewn ardaloedd heb garpedi. Gall hyn gynnwys lloriau pren, ond dim ond os ydynt wedi’u selio’n dda. Os oes bylchau rhwng yr estyll, gall wneud y pla’n fwy anodd ei drin.
  
  
• Archwilio unrhyw eiddo newydd - Wrth symud i gartref newydd, archwiliwch y carpedi a’r lloriau yn ofalus am arwyddion o wyau neu ‘faw chwain’. Os oes gan y perchnogion blaenorol anifeiliaid anwes, gall larfa’r chwain fod yn aros amdanoch chi.

Mae’r arwyddion o broblem gyda chocrotsis yn cynnwys y canlynol:

1. Arogl anarferol - Mae pla o gocrotsis yn creu arogl amhleserus sy’n aros yn hir ac yn effeithio ar bob eitem mae’r cocrotsis yn ei chyffwrdd.
   
   
2. Baw cocrotsis - Os nad oes llawer o ddŵr ar gael, bydd cocrotsis yn creu baw brown/du siâp silindr sydd tua 2mm o hyd.
   
   
3. Marciau seimllyd - Os oes digon o ddŵr ar gael, bydd cocrotsis yn creu marciau seimllyd brown ac afreolaidd. Chwiliwch am farciau ar arwynebau llorweddol ac wrth gyffyrdd y waliau a’r llawr y mae’r cocrotsis yn symud ar eu hyd.
   
   
4. Colli croen - Mae cocrotsis yn colli rhwng pump ac wyth croen wrth iddyn nhw aeddfedu yn oedolion. Mae’r crwyn yma i’w gweld yn agos at ble mae’r cocrotsis yn cysgodi fel arfer.

Atal pla o gocrotsis

Cadw bwyd yn ddiogel - Y ffordd fwyaf effeithiol o atal cocrotsis yw sicrhau nad oes ganddyn nhw fwyd, dŵr na chysgod drwy wneud y canlynol:

• peidio â gadael hylif mewn sinciau na bwcedi
• peidio â gadael bwyd allan ar gownteri
• storio bwyd sych mewn cynwysyddion sydd wedi’u selio’n dynn
• rinsio caniau, poteli a phlastigau cyn eu rhoi mewn biniau ailgylchu
• gwagu eich sbwriel bob dydd

Glanhau - Clirio pob gwastraff bwyd ac unrhyw hylif sy’n cael ei dywallt. Mae hynny’n cynnwys glanhau gweddillion bwyd oddi ar ardaloedd paratoi bwyd ac o dan sinciau a chyfarpar. Cofiwch gadw bwyd a diod eich anifeiliaid cyn iddi nosi, a’u hambyrddau baw.

Cael gwared ar lanast - Mae cocrotsis yn rhyddhau crynhoad o fferomon yn eu baw i ddweud wrth eraill eu bod wedi dod o hyd i le diogel. Cadwch hen staciau o bapurau newydd a chylchgronau, bocsys cardfwrdd nad oes defnydd iddynt ac unrhyw lanast arall oddi ar y llawr neu o waelod cypyrddau lle mae gan gocrotsis fynediad hwylus.

Rhoi mesurau atal ar waith - Mae’r rhain yn cynnwys y canlynol:

• paentio neu roi farnais ar silffoedd pren i’w selio, a’u glanhau’n lân yn rheolaidd
• gwirio’r ardaloedd risg lle gall cocrotsis gael mynediad i’r cartref, fel craciau, cilfachau, fentiau, carthffosydd a phibellau draenio
• lleihau’r ardaloedd cuddio drwy selio ardaloedd fel craciau mewn waliau, o amgylch sgyrtins, tu ôl i socedi trydan, o dan sinc y gegin a chabinet yr ystafell ymolchi

Cyn teithio, edrychwch ar safleoedd fel Trip Advisor am adolygiadau

Os yw’r gwesty wedi cael problem gyda llau gwely yn flaenorol, mae’n debygol y bydd y cwsmeriaid wedi rhannu eu profiad o hyn ar safleoedd adolygu ar-lein.

Archwilio ystafell y gwesty cyn dadbacio

Mewn gwestai, fel rheol mae llau gwely i’w gweld ar y gwely ac o’i amgylch a byddant yn cuddio yn sêm y fatres, ar bennau gwelyau ac mewn cilfachau mewn dodrefn wrth ochr y gwely. Maent i’w canfod yn y sgyrtins hyd yn oed. Oherwydd hyn, gwnewch yn siŵr eich bod yn archwilio’ch ystafell yn drwyadl cyn setlo ynddi. Archwiliwch eich cesys hefyd, rhag ofn eich bod wedi codi unrhyw lau yn yr awyren.

Peidiwch â rhoi eich cês ar y gwely pan rydych yn cyrraedd

Mae llawer o bobl yn rhoi eu cês ar y gwely wrth gyrraedd eu hystafell. Ond mae’n well rhoi eich cês mewn bath neu gawod i ddechrau, i archwilio’r gwely am lau. Mae hyn yn helpu i leihau’r risg o lau’n cropian o’r gwely i’ch dillad chi ac i’r gwrthwyneb.

Gofyn am newid ystafell

Os ydych yn amau bod llau gwely yn bresennol, gofynnwch am newid ystafell. Hefyd, gofynnwch a oes ystafell ar lawr gwahanol, heb fod yn union uwch ben neu oddi tan yr ystafell dan amheuaeth, gan fod llau gwely’n gallu teithio rhwng ystafelloedd.

Chwilio drwy eich eiddo a’i olchi cyn gynted ag yr ydych yn cyrraedd gartref

Rhowch eich cês mewn bath a chwilio am arwyddion o bryfed cyn dechrau dadbacio eich eiddo. Golchwch unrhyw ddillad fu gennych chi ar eich gwyliau ar dymheredd o 60 gradd. Bydd hyn yn helpu i ladd unrhyw lau gwely byw neu wyau.