Pwyllgorau trosolwg a chraffu
3. Dulliau craffu a ddefnyddir gan y cyngor
Cyn-penderfynu
Gall y Cabinet ymgynghori â'r Pwyllgorau ar benderfyniadau a pholisïau yn y dyfodol. Mae edrych ar benderfyniadau cyn iddynt gael eu gwneud yn rhoi cyfle i ddylanwadu arnynt a'u gwella. Byddant yn ystyried sut y datblygwyd y penderfyniad, beth yw'r risgiau a sut y gallant eu lleihau.
Mae hyn hefyd yn gyfle i Bwyllgorau Craffu edrych ar y gweithgarwch ymgynghori a fu a sut y mae hyn wedi dylanwadu ar y penderfyniad terfynol.
Monitro perfformiad
Mae'r Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu yn monitro perfformiad y Cabinet, pwyllgorau a swyddogion y cyngor. Maent yn edrych ar benderfyniadau unigol, amcanion polisi, targedau perfformiad a meysydd gwasanaeth penodol.
Gallent:
- fonitro strategaethau yn erbyn eu cynlluniau gweithredu cysylltiedig
- edrych ar ba mor dda y mae'r cyngor wedi perfformio yn erbyn y Cynllun Corfforaethol, yr amcanion gwella a dangosyddion perfformiad lleol a chenedlaethol
Yn allweddol i hyn yw'r canlyniadau ar gyfer defnyddwyr gwasanaeth a sicrhau bod yna dystiolaeth i gefnogi hynny.
Galw i mewn
Gall Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu 'alw i mewn' penderfyniad a wnaed gan y Cabinet neu swyddog ond heb ei weithredu eto, sy'n eu galluogi i ystyried a yw'r penderfyniad yn briodol. Efallai y byddant yn argymell bod y Cabinet yn ailystyried y penderfyniad.
Adolygiadau manwl
Gall y Pwyllgorau gynnal adolygiadau manwl i feysydd penodol gan ddefnyddio Paneli Ymchwil a Gwerthuso. Mae'r paneli hyn yn ymchwilio, yn cyfweld ac yn ymchwilio i fater penodol. Yna byddant yn adrodd yr hyn y maent wedi'i ddarganfod yn ôl i'r pwyllgor i'w ystyried a'i weithredu, fel adroddiad i'r Cabinet er enghraifft.
Mae’r paneli hyn yn cynnwys:
- Panel Ymchwil a Gwerthuso Cyllideb - yn ymgysylltu â chynghorwyr ar gynigion cyllidebol
- Panel Ymgysylltu Aelodau ac Ysgol - yn archwilio perfformiad ysgolion
- Panel Trosolwg a Chraffu Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus - yn adolygu ac yn craffu ar benderfyniadau a wneir gan y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, yn ogystal â threfniadau llywodraethu’r bwrdd